Nasza szkoła dołączyła do realizacji programu profilaktycznego „Apteczka pierwszej pomocy emocjonalnej”, który należy do rekomendowanych programów profilaktycznych. Rekomendacja programów profilaktycznych to zadanie realizowane we współpracy czterech instytucji - Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Instytutu Psychiatrii i Neurologii.

 

Założenia programu opierają się na koncepcji psychologii pozytywnej M.P. Selligmana oraz na koncepcji uważności (mindfulness) opisanej przez Jon Kabat – Zinna .

Koncepcja psychologii pozytywnej, koncentruje się na tym, co w człowieku jest dobre i użyteczne, co służy jego zdrowiu i szczęściu. Zgodnie z tym ujęciem program opiera się na założeniu, że ukształtowane na wczesnych etapach edukacji szkolnej umiejętności społeczne i emocjonalne, a także poczucie własnej wartości w znacznym stopniu mogą przyczynić się do zapewnienia zdrowia psychicznego, dobrostanu oraz osiągania sukcesów w szkole i w życiu. Najważniejsze w programie jest więc dążenie do rozwoju takich postaw i cech charakteru dzieci jak: uważność, ciekawość, wytrwałość, życzliwość, wdzięczność
i optymizm.

         Koncepcja psychologii pozytywnej M. P. Seligmana  wyjaśnia również mechanizm wpływu sposobu interpretowania i rozumienia zdarzeń na samopoczucie i zachowanie człowieka. W programie dzieci są uczone, że mogą mieć wpływ na to, w jaki sposób spostrzegają i interpretują różne wydarzenia ze swojego życia. Od tych interpretacji zależy ich odporność na stres, poczucie siły i własnej wartości.

Druga  koncepcja do której odwołuje się w swoich założeniach program to koncepcja uważności (Jon Kabat Zinna — Mindfulness Based Stress Reduction). Badania nad strukturą
i funkcjonowaniem ludzkiego mózgu jednoznacznie potwierdzają, że ćwiczenie koncentracji uwagi może mieć wpływ na redukcję stresu i dobre samopoczucie.  Przyczyną trudności
w nauce, problemów ze zdrowiem i złego funkcjonowania bywa rozproszenie uwagi
i nieumiejętność koncentracji. Ćwicząc u dzieci uważność program uczy świadomego reagowania i podejmowania działań w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie.

Cele szczegółowe programu:

• budowanie poczucia własnej wartości i prawidłowej samooceny na podstawie świadomości własnych uczuć i potrzeb,
• uczenie koncentracji i uważnego, świadomego podejścia do otaczającej rzeczywistości, do siebie i do innych,
• kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania bliskich relacji z innymi,
• rozwijanie kompetencji poznawczych i kreatywności.

 

Realizatorzy programu prowadzą z uczniami spotkania do każdego z 10 tematów programu. Są to:

1.     Apteczka skarbów - jak leczyć rany duszy?

Zapoznanie dzieci z programem, wspólne ustalenie zasad pracy grupowej w oparciu o wartości, które chcemy wzmacniać w grupie, poznanie sposobu uważnego oddychania oraz słuchania, przygotowanie własnej Apteczki skarbów. Apteczka skarbów to pudełko, które dzieci samodzielnie wykonują, ozdabiają i do którego stopniowo wkładają rozmaite rzeczy, jakie mogą być pomocne, by złagodzić stres, ból, przykrości czy zranienia emocjonalne oraz wzmocnić i utrwalić to, co w nas i w naszym życiu jest skarbem.

2.     Optymizm - myśl pozytywnie, wtedy jest łatwiej!

Poznanie optymistycznego stylu wyjaśniania, czyli związku pomiędzy naszym samopoczuciem i zachowaniem a tym, jak interpretujemy to, co nas spotyka. Optymizm jest szczególnie ważny w kształtowaniu samooceny dzieci, dlatego chcemy, aby:

1. pozytywnie myślały o sobie
2. miały poczucie własnej wartości
3. próbowały realnie ocenić siebie
4. potrafiły mówić dobrze o sobie i innych
5. akceptowały siebie takimi, jakimi są.

Optymizm może mieć duży wpływ na takie aspekty funkcjonowania człowieka, jak: stan zdrowia, radzenie sobie ze stresem, relacje z innymi, inteligencja emocjonalna i myślenie kreatywne.

3.     Przyjaźń - okazuj miłość i przyjaźń.

Jednym z najistotniejszych czynników mających wpływ na naszą samoocenę i poczucie własnej wartości jest to, jakie mamy relacje z innymi. W tej części tworzymy warunki pozwalające dzieciom na doświadczanie pozytywnych uczuć, jakie mogą towarzyszyć współpracy i przynależności do grupy. Okazując przyjaźń i miłość tym, których kochamy, wzmacniamy  siebie i innych. W trakcie ćwiczeń sprawdzamy, jak nasze przekonania i styl wyjaśniania przyczyn zdarzeń mogą wpływać na budowanie dobrych relacji z innymi.

4.     Kreatywność – ucz się całe życie.

Ciekawość i kreatywność są warunkami uczenia się, dlatego te cechy będą rozwijane
w kolejnej części programu. Znalezienie przyjemności w poznawaniu świata i uczeniu się, pozwala rozwijać pasje i talenty, to z kolei sprzyja budowaniu poczucia własnej wartości. Samoocena nie powinna zależeć tylko od ocen szkolnych czy wyników w nauce. Realizując ten program, budujemy samoocenę uczniów na innych źródłach informacji o nich samych. Pytamy dzieci o to, co je ciekawi i zadziwia. Pokazujemy, jak ważne jest poznanie siebie
i refleksja nad tym, co każdemu pomaga, a co przeszkadza w nauce, jakie są ich mocne strony, pasje i zainteresowania.

5.     Wytrwałość - nie poddawaj się, sukces w życiu to bieg na długi dystans.

Najistotniejszymi kompetencjami, potrzebnymi do odnoszenia sukcesów w szkole
i w życiu, są odwaga i wytrwałość w dążeniu do celu. Cechy te można rozwijać, wspierając dziecko w podejmowaniu wyzwań i realizowaniu do końca trudnych zadań. Poziom trudności powinien być tak dobrany, żeby dziecko było w stanie wykonać zadanie, ale jednocześnie, żeby musiało podjąć pewien wysiłek.

6.     Zdrowie fizyczne - dbaj o zdrowie i ćwicz codziennie — to poprawia samopoczucie.

Zdrowie psychiczne, fizyczne i emocjonalne są ze sobą połączone i bardzo mocno wpływają na nasz dobrostan. Żeby zachować dobrą kondycję i dobrze czuć się wśród innych, trzeba dbać o zdrowie. Oznacza to budowanie pozytywnego nastawienia do aktywności fizycznej, ruchu na świeżym powietrzu i zdrowego odżywiania.

7.     Szczerość - nie komplikuj niepotrzebnie swojego życia.

Szczerość może być w życiu człowieka instrumentem, pozwalającym wyrazić siebie oraz swoje uczucia i pragnienia; pomaga kształtować dobre relacje z innymi.  Szczerość i prawda to terminy bliskoznaczne, spojone ze sobą i wynikające jeden z drugiego. Jednak często bywa tak, że szczerość nie zasadza się na prawdzie, tylko na tym, co my subiektywnie za tę prawdę uważamy.

8.     Życzliwość - próbuj zrozumieć i wspierać innych.

Według naukowców z Uniwersytetu Cornella pomaganie innym zwiększa energię, podnosi samoocenę i daje poczucie panowania nad własnym życiem. Gdy komuś pomagamy, stajemy się bardziej świadomi swoich mocnych stron i talentów, dzięki temu zaczynamy lepiej o sobie myśleć. Życzliwość rodzi życzliwość, a ludzie przekazują ją dalej.

9.     Wdzięczność - okazuj wdzięczność za wszystko, co cię spotyka.

Badania potwierdzają dużą korelację pomiędzy okazywaniem wdzięczności, a poczuciem szczęścia i poziomem jakości życia. Psychologowie odkryli, że wyrażanie wdzięczności
i uznania dla innych jest jednym z najlepszych sposobów na zwiększenie własnego poczucia szczęścia. Skupianie się na tym, co idzie dobrze, poprawia stan ciała, ducha i umysłu. Wdzięczność pomaga nam również w odzyskiwaniu równowagi psychicznej po trudnych przeżyciach oraz przeżywaniu mniejszego stresu w obliczu problemów.

10.  Marzenia - wyznaczaj sobie cele i podążaj za marzeniami!

Marzenia pozwalają przekraczać istniejące lub wyimaginowane ograniczenia.
W wyobraźni możemy zdobywać najtrudniejsze szczyty, osiągać najbardziej nieprawdopodobne cele. W ten sposób rozwijamy poczucie optymizmu, wiarę w siebie
i pozytywne podejście do tego, co nas w życiu spotyka. Wyposażenie dzieci w umiejętność radzenia sobie z problemami i aktywnego poszukiwania sposobów przezwyciężania trudnych uczuć, a przede wszystkim umiejętności transformowania negatywnych przekonań na temat przyczyn tego, co nam się przydarza, da im wiarę i pewność siebie, by wieść szczęśliwe
i satysfakcjonujące życie.

Zajęcia prowadzone są w ramach godzin dodatkowych przez certyfikowanych realizatorów programu: panią Klaudię Borę i Małgorzatę Szewczyk